Tên quẻ: Cấu

Hán Việt: Cấu 姤, Phiên âm: Gòu (Cấu)

Lời Kinh

Văn ngôn:

姤：女壯，勿用取女。

Dịch âm. – Cấu: Nữ tráng, vật dụng thủ nữ.

Dịch nghĩa. – Cấu: Người nữ cứng mạnh, chớ nên lấy làm vợ.

Quẻ đơn trên: Càn, Quẻ đơn dưới: Tốn

Ý nghĩa quẻ Cấu

Quẻ Cấu mô tả thời điểm dương khí đang thịnh, quân tử có ưu thế, nhưng âm tà (tiểu nhân) bắt đầu xuất hiện và tìm cách len lỏi.

Tuy “chỉ là một hào Âm”, nhưng nếu không phòng bị, không giữ gìn chính khí, thì sẽ bị tiểu nhân thao túng từ trong.

Không phải gặp là tốt, mà gặp phải đúng người, đúng thời mới tốt.

Quẻ này là lời cảnh báo: Phòng gian từ khi mới manh nha.

Lời bàn của Tiên Nho

Tiên Nho cho rằng: Cấu là tượng “âm tiềm phục dương”, tiểu nhân tuy chưa mạnh nhưng đã xuất hiện, nếu kết thân thì chính đạo sẽ bị lấn át.

“Chớ lấy làm vợ” không chỉ nói về hôn nhân, mà là ẩn dụ cho việc chớ kết giao, chớ bị quyến rũ, chớ để lòng mềm yếu mà dẫn đến rối loạn cương thường.

Người quân tử gặp thời Cấu, phải đề cao cảnh giác, không nên bị những lời nói ngọt, vẻ ngoài hiền hòa che mắt.

Bài học từ quẻ

Quẻ Cấu cảnh báo: tiểu nhân có thể xuất hiện bất ngờ giữa lúc chính đạo đang thịnh. Dù vẻ ngoài mềm yếu, nhưng nếu không cảnh giác, tiểu nhân sẽ làm rối loạn chính khí. Gặp gỡ không đúng đạo thì không nên giữ, không nên thân.

Lời kết

Cấu là quẻ nhắc nhở về việc phòng ngừa cái xấu từ sớm.

Người quân tử cần giữ mình, tránh kết giao sai lầm, và dứt khoát không dung dưỡng tiểu nhân, dù là dưới bất kỳ hình thức nào.

Truyện của Trình Di. - Một khi Âm mới sinh, từ đó mà lớn dần dần, rồi đến thịnh lớn, đó là con gái sắp sửa lớn mạnh, Âm lớn thì Dương tiêu, con gái mạnh thì con trai yếu, cho nên nói rằng: “Chớ lấy hạng con gái như thể”. Lấy vợ muốn được những người mềm mỏng, thuận theo, để làm cho nên đạo nhà. Quẻ Cấu là khí Âm tiến, dần dần mạnh lên mà địch nhau với khí Dương, cho nên không thể lấy. Con gái mạnh dần thì mất sự chính đính trong đạo trai gái, thế là đạo nhà hỏng rồi. Quẻ Cấu tuy một hào Âm rất nhỏ, nhưng nó có cơ lớn dần, vì vậy phải răn.

Bản nghĩa của Chu Hy. - Cấu nghĩa là gặp, quyết hết thì là quẻ thuần Càn, tức là quẻ về tháng Tư, đến quẻ Cấu, rồi một khí Âm có thể hiện được, mới quẻ tháng Năm. Vì nó vốn không phải cái là mong đợi, thình lình gặp nó, như kẻ chẳng hẹn mà gặp, cho nên là gặp, sự gặp, như thế đã bất chính rổi. Lại một hào Âm mà gặp đến năm hào Dương, thì là đức của con gái không trinh mà lại mạnh lắm. Lấy người ấy để sánh với mình, ắt là làm hại đến khí Dương, cho nên Tượng, Chiêm của nó như thế

Xem chi tiết nội dung của từng hào

Hào thứ 1 Hào thứ 2 Hào thứ 3 Hào thứ 4 Hào thứ 5 Hào thứ 6