Tên quẻ: Độn

Hán Việt: Độn 遯, Phiên âm: Dùn

Lời Kinh

Dịch âm

遯. 亨. 小利贞.

Dịch nghĩa

Độn: Thông suốt. Ít có lợi khi giữ vững chính đạo.

Quẻ đơn trên: Càn, Quẻ đơn dưới: Cấn

Ý nghĩa quẻ Độn

Quẻ Độn mang ý nghĩa rút lui một cách có chiến lược để bảo toàn lực lượng, tránh đối đầu với nghịch cảnh khi thời thế không thuận lợi.

• Trong cuộc sống, có những lúc cần tiến, nhưng cũng có những lúc cần thoái lui để tránh tổn thất không đáng có.
• Sự thoái lui này không phải là sự yếu đuối, mà là một cách hành động thông minh, giúp giữ vững bản thân và chờ đợi thời cơ tốt hơn.
• Nếu cứ cố chấp đối đầu khi thế cuộc không thuận lợi, thì sẽ chỉ gặp tổn thất và khó duy trì sự bền vững lâu dài.
• Người quân tử hiểu rằng, khi thời thế suy đồi, lui về để nuôi dưỡng tài đức, chuẩn bị cho tương lai là điều cần thiết.

Lời Bàn của Tiên Nho

• Quẻ Độn không phải là sự rút lui hèn nhát, mà là sự thoái lui có chiến lược.
• Người quân tử khi gặp nghịch cảnh, không nên đối đầu trực diện mà phải biết cách thoái lui để bảo toàn sức mạnh và chờ đợi cơ hội tốt hơn.
• Thoái lui không có nghĩa là từ bỏ, mà là để giữ gìn đạo lý, tránh bị cuốn vào vòng xoáy xấu của thời cuộc.
• Trong cuộc sống, biết khi nào cần rút lui và khi nào nên tiến lên là một nghệ thuật sống quan trọng để đạt được thành công lâu dài.

👉 Tóm lại: Quẻ Độn dạy rằng đôi khi, thoái lui đúng lúc còn quan trọng hơn là cứ mãi tiến về phía trước. Nếu biết rút lui một cách khôn ngoan, giữ vững chính đạo và chờ đợi cơ hội, thì cuối cùng sẽ đạt được thành công bền vững.

Truyện của Trình Di. - Quẻ Độn là lúc Âm lớn Dương tiêu, đấng quân tử trốn nấp. Đấng quân tử lui nấp, là để làm cho đạo của mình thẳng ra. Đạo không bị khuất thì là hanh, cho nên quẻ Độn có nghĩa hanh. Trong việc, cũng có khi vì sự trốn lánh mà hanh thông, dẫu là lúc đạo kẻ tiểu nhân đương lớn, đấng quân tử biết cơ lui tránh vẫn phải, nhưng mà việc đời có lúc không giống nhau, phải tùy theo thời thế, không cần phải ắt như nhau. Âm mềm đương lớn mà nó chưa đến thịnh lắm, đấng quân tử cũng có cách từ từ ra sức, tuy không thể trinh lớn mà còn lợi cho sự trinh nhỏ vậy.

Bản nghĩa của Chu Hy. - Độn là lui tránh, nó là quẻ hai khí Âm lớn dần, khí Dương nên lui tránh, cho nên là trốn, tức là quẻ thuộc về tháng sáu. Dương tuy nên lánh, nhưng hào Chín Năm ở vào chính vị, phía dưới có hào Sáu Hai ứng với, giống như còn có thể làm việc. Có điều hai khí Âm lớn dần ở dưới, thì thế của mình không thể không lánh, cho nên lời Chiêm của nó là: Đấng quân tử lánh được thì thân mình dù lui, đạo mình vẫn hanh, kẻ tiểu nhân thì lợi về sự giữ đường chính đính, không thể lấy cớ lớn dần mà lấn bách khí Dương. Chữ “nhỏ” là chỉ về bọn Âm nhu tiểu nhân. Lời Chiêm quẻ này với hai hào Đầu và Hai của quẻ Bĩ giống nhau. 

Xem chi tiết nội dung của từng hào

Hào thứ 1 Hào thứ 2 Hào thứ 3 Hào thứ 4 Hào thứ 5 Hào thứ 6