Tên quẻ: Tiệm

Hán Việt: Tiệm 漸, Phiên âm: Jiàn (Tiệm)

Văn ngôn:

漸：女歸吉，利貞。

Dịch âm. – Tiệm: Nữ quy cát, lợi trinh.

Dịch nghĩa. – Tiệm: Gái về nhà chồng thì tốt, giữ đạo chính thì lợi.

Quẻ đơn trên: Tốn, Quẻ đơn dưới: Cấn

Ý nghĩa quẻ Tiệm

Tiệm là quẻ dạy về tiến bộ chậm mà bền.

• Không nên gấp gáp, vì những thứ bền lâu đều cần thời gian, sự tích lũy và thuận tự nhiên.
• Ví như cô gái về nhà chồng, nếu đúng lễ nghi, thuận đạo, thì gắn bó bền lâu.
• → Quẻ Tiệm khuyên người quân tử: Làm việc lớn thì phải biết tiến từng bước, thuận thời, thuận lễ.

Lời bàn của Tiên Nho

Tiên Nho viết: “Tiệm là hành vi của người quân tử: bước chậm mà chắc, tiến lên mà không vội.”

Gió thấm vào núi – dù chậm nhưng không gì cản nổi.

→ Người làm chính trị, làm đạo đức, làm sự nghiệp – nếu biết tiến chậm mà bền, sẽ vững như núi.

Bài học từ quẻ

• Muốn thành công, phải có lộ trình, không thể gấp gáp.
• Tiến từng bước, thuận thời, đúng đạo → kết quả mới bền vững.
• Dục tốc bất đạt. Việc tốt cũng cần chuẩn bị kỹ và thuận tự nhiên.

Lời kết

Quẻ Tiệm dạy ta bài học quý giá về sự tiến bộ đúng cách:

Không nhảy vọt, không cưỡng cầu, mà đi từng bước, giữ chính đạo, giữ lễ nghĩa.

→ Như gió thấm vào núi, như gái về nhà chồng – vững vàng, hòa hợp, bền bỉ.

→ Đó là con đường đúng đắn để tiến tới thành công và đạo lý.

Truyện của Trình Di. - Đây lấy tìa quẻ gồm nghĩa chữ “tiệm” mà nói. Kiền Khôn viến đi là Tốn, Cấn, Tốn, Cấn chồng lại là quẻ Tiệm. Nói về thể quẻ Tiệm, thì hai hào giao nhau, bởi sự giao nhau của hai hào ấy mà sau cin trai con gái đều được chính ngôi; hai hào đầu và hào chót tuy không đáng ngôi, nhưng cũng Dương trên Âm dưới, tôn ty chính đáng con trai con gái bên nào được chính đạo của bên ấy, như thế cũng là được ngôi, rõ ràng đối nhau với quẻ Qui muội. Con gái về nhà chồng, có thể chính đính như thế thì tốt.

Bản nghĩa của Chu Hy. - Tiệm là tiến lên dần dần. Nó là quẻ đậu ở dưới mà nhún ở trên, tức là nghĩa không tiến gấp vội, có Tượng con gái về nhà chồng. Lại, tức hào Hai đến hào Năm, ngôi đều được chính, cho nẻn lời Chiêm của nó là con gái về nhà chồng thì tốt, và lại răn rằng: lợi về chính bền.

Xem chi tiết nội dung của từng hào

Hào thứ 1 Hào thứ 2 Hào thứ 3 Hào thứ 4 Hào thứ 5 Hào thứ 6