Chi tiết hào thứ 6 của quẻ Tổn

Thứ tự hào: 6

Loại hào: dương

Lời Kinh

Văn ngôn:

上九：弗損，益之，无咎，貞吉，利有攸往，得臣无家。

Dịch âm. – Thượng Cửu: Phất tổn, ích chi, vô cữu, trinh cát, lợi hữu du vãng, đắc thần vô gia.

Dịch nghĩa. – Hào Chín Trên: Không tổn, mà lại giúp thêm; không lỗi, giữ chính đạo thì tốt lành. Có lợi khi tiến hành việc gì. Có được bề tôi không thuộc về nhà mình.

Ý nghĩa

Hào này mô tả một tình huống không cần phải tổn giảm ai cả, mà vẫn có thể giúp ích và mang lại lợi ích lớn, bởi vì người trên đã đạt đến đức độ và uy tín rất cao, nên kẻ hiền tài khắp nơi tự đến phụng sự, không cần ràng buộc bằng quyền lực hay thân tộc.

• “Phất tổn, ích chi”: Không cần phải lấy bớt của ai, mà vẫn có thể giúp người khác, tăng thêm phúc lợi cho tập thể.
• “Vô cữu, trinh cát”: Không lỗi, giữ vững chính đạo thì sẽ gặp điều tốt lành.
• “Lợi hữu du vãng”: Có lợi khi tiến hành bất kỳ việc gì — tức là thuận thời, đắc nhân tâm, làm gì cũng hanh thông.
• “Đắc thần vô gia”: Có được bề tôi không thuộc về nhà mình — tức là thu hút được nhân tài không phân biệt thân sơ, không vì lợi ích riêng, chính là đỉnh cao của đạo trị người.

🔹 Hào này là Dương, cương cường, ở vị trí cao nhất của quẻ, tượng trưng cho người quân tử đại đức, đại năng, không cần cưỡng ép mà vẫn cảm hóa và thu phục được lòng người. Đây là thời kỳ đạt đến độ "vô vi nhi trị" — không cần tổn mà thiên hạ tự thuận.

Lời khuyên

👉 Khi đức hạnh và đạo lý của bạn đủ lớn, không cần lấy bớt của ai, mà vẫn có thể giúp người, làm lợi cho đời. Cái “tổn” ở đây không còn là hành động nữa, mà là đạo lý nội tại đã chín muồi. Đây là cảnh giới cao nhất của người quân tử — thu phục lòng người, không vì tư lợi, không phân biệt thân hay sơ, chính là đại cát.

Loại hào

• Số thứ tự: Hào thứ 6 – Thượng Cửu (chín trên)
• Loại hào: Hào Dương, cương cường, ở vị trí tối cao
• Tính chất: Không cần tổn giảm mà vẫn đem lại lợi ích, thu hút nhân tài khắp nơi, đắc chính đạo, hành sự gì cũng cát tường. Đây là đỉnh cao của đức trị.