Tên quẻ: Tổn

Hán Việt: Tổn 損, Phiên âm: Sǔn

Lời Kinh

Dịch âm:

損，有孚，元吉，无咎，可貞，利有攸往，曷之用，二簋可用享。

Dịch âm. - Tổn hữu phu, nguyên cát, vô cữu, khả trinh, lợi hữu du vãng. 

Dịch nghĩa:

Tổn: Có lòng tin, đại cát, không lỗi, có thể giữ chính đạo. Có lợi khi tiến hành việc gì. Dù dùng ít lễ vật, hai chén nhỏ cũng có thể dùng để cúng tế.

Quẻ đơn trên: Cấn, Quẻ đơn dưới: Đoài

Ý nghĩa quẻ Tổn

Quẻ Tổn dạy ta rằng: sự giảm bớt đúng lúc và đúng chỗ không phải là mất mát, mà là đầu tư để được cái lớn hơn.

• Khi bạn biết hy sinh một phần nhỏ, lợi ích cá nhân, để làm điều tốt cho tập thể, cộng đồng hoặc đạo lý, thì cái bạn nhận lại còn lớn hơn rất nhiều.
• Trong hành động, nếu biết tiết chế, không phô trương, biết sống khiêm nhường, nội lực, thì người khác sẽ tin tưởng và kính trọng bạn.
• Tổn cũng dạy ta tâm thành quan trọng hơn vật chất – cho dù lễ vật ít, nếu lòng thành đủ, Trời Đất cũng chứng giám.

Lời bàn của Tiên Nho

• Quẻ Tổn chính là quẻ của người quân tử. Trong mọi hoàn cảnh, biết tiết chế dục vọng, hy sinh đúng lúc, để giữ đạo lý và giúp ích cho người.
• “Tiểu tổn để thành đại ích” – là nguyên tắc sống quan trọng trong gia đình, chính trị, kinh doanh và tu dưỡng bản thân.
• Tổn mà không oán, giúp mà không kể công, mới là đại nhân.
• Tiên Nho khuyên rằng: Muốn thành công lâu dài, trước tiên phải học cách bớt đi cái nhỏ của mình, để vun đắp cho điều lớn hơn.

✅ Tóm lại

Quẻ Tổn (損) dạy rằng: Giảm bớt đúng chỗ, hy sinh vì chính nghĩa thì không những không tổn hại mà còn được phúc.

Dù là của cải, thời gian, hay cái tôi — nếu biết tiết chế đúng lúc, dành cho việc nghĩa, thì đó là đầu tư khôn ngoan của người quân tử.

Cốt yếu không nằm ở lễ vật, mà nằm ở tâm.

Truyện của Trình Di. - Tổn là giảm bớt, phàm việc nén bớt sự thái quá, để tới nghĩa lý, đều là đạo “bớt” vậy. Đạo “bớt” ắt có thành tín, nghĩa là chí thành thuận lý vậy. Bớt mà thuận lý thì cả thiện mà tốt. Cái đã bớt mà không quá sai, thì có thể chính bền, thường làm mà lợi có thửa đi vậy. Sự bớt của người ta hoặc thái quá hoặc bất cập, hoặc bất thường, đều không hợp chính lý, không phải có tin, thì không tốt mà có lỗi, không phải cái đạo có thể chính bền, thì không nên làm.

Bản nghĩa của Chu Hy. - Tổn là giảm bớt. Nó là quẻ bớt vạch Dương trên của quẻ dưới, thêm vào vạch Âm trên của quẻ trên, lấy bớt sự sâu của chằm Đoái, thêm vào sự cao của núi Cấn, tổn dưới ích trên, tổn trong ích ngoài, là Tượng đẽo gọt cửa dân để cung phụng vua, vì vậy mới là quẻ Tổn. Bớt cái đáng bớt mà có tin tín, thì Chiêm của nó sẽ ứng với bốn điều dưới (tức là cả tốt, không lỗi có thể chính bền, lợi có thửa đi).

Xem chi tiết nội dung của từng hào

Hào thứ 1 Hào thứ 2 Hào thứ 3 Hào thứ 4 Hào thứ 5 Hào thứ 6